Melkveehouders en spelers in de zuivelketen hebben steeds meer aandacht voor de CO2-footprint per liter melk. Om een klimaatneutraal pak zuivel in het winkelschap te kunnen leggen, moet de uitstoot van broeikasgassen omlaag. Ondernemende melkveehouders zien vooral een verdienmodel: door CO2 uit de lucht te verwijderen en vast te leggen in de bodem, wordt je onderdeel van de klimaatoplossing én verbeter je de footprint van je melkveebedrijf. Dat levert twee keer geld op.
Melkveehouders en spelers in de zuivelketen hebben steeds meer aandacht voor de CO2-footprint per liter melk. Om een klimaatneutraal pak zuivel in het winkelschap te kunnen leggen, moet de uitstoot van broeikasgassen omlaag. Ondernemende melkveehouders zien vooral een verdienmodel: door CO2 uit de lucht te verwijderen en vast te leggen in de bodem, wordt je onderdeel van de klimaatoplossing én verbeter je de footprint van je melkveebedrijf. Dat levert twee keer geld op.
De CO2-footprint van een liter melk in het winkelschap is de optelsom van alle emissies in de gehele productieketen. Een gemiddeld melkveebedrijf stoot 1.100 gram CO2 per kilo melk uit. Diverse zuivelketens zetten stappen om dit getal te verlagen, blijkt uit een recent artikel in Nieuwe Oogst. Via premies en toeslagen worden melkveehouders gestimuleerd om de emissie – met name van methaan – te verlagen. Hoogproductieve bedrijven zijn daarbij in het voordeel, omdat de uitstoot over véél liters wordt verdund.
Krinloopwijzer
In de sector geldt KringloopWijzer als maatgevende tool voor berekening van de CO2-footprint per melkveebedrijf en/of kilo melk. Via deze boekhoudkundige berekening weet elke melkveehouder aan het einde van het jaar waar hij staat op de ‘ladder van klimaatimpact’. Vooralsnog is CO2-vastlegging in de bodem géén onderdeel van die rekenregels; voor blijvend grasland toch al snel 0,5 tot 1 ton CO2 per ha per jaar.
CO2-verwijdering is verdienmodel
Door de CO2-footprint vooral boekhoudkundig te benaderen, kijken melkveehouders en ketenspelers naar het berekende eindresultaat en niet naar de (maatschappelijke) waarde van de gerealiseerde verandering. Want elke extra ton CO2 die een hectare grasland uit de atmosfeer haalt, en voor langere tijd vastlegt in de bodem, is een ‘negatieve emissie’ en levert dus een actieve bijdrage aan de oplossing van het klimaatprobleem. Sterker nog: om als Nederlandse samenleving de klimaatdoelen van 2030 en 2050 te halen is CO2 verwijdering en vastlegging op landbouwgrond noodzakelijk. En daar zit precies het verdienmodel wat ondernemende boeren wél zien en boekhouders niet.
Dubbeldoel
Elke ton CO2 die langdurig in de bodem wordt vastgelegd verlaagt actief de CO2-concentratie in de atmosfeer én verkleint de footprint van een kilo melk. Het dient dus een dubbeldoel. De waarde van deze actieve verwijdering wordt zichtbaar in de vorm van koolstofcertificaten. Bedrijven en organisaties die klimaatschappelijk ondernemen, zoeken namelijk naar mogelijkheden om hun eigen CO2-uitstoot te compenseren of neutraliseren. Tegenover 1 ton emissie staat dan 1 ton verwijderding. Door aankoop van gevalideerde koolstofcertificaten tonen deze bedrijven aan dat ze klimaatvriendelijk produceren, net zoals ze ook betalen voor het laten verwerken van (bedrijfs)afval.
Het geld ligt in het weiland
Boeren hebben de unieke mogelijkheid om via hun gewassen CO2 uit de atmosfeer te verwijderen en vervolgens – via aanpassing van de bedrijfsvoering (bijvoorbeeld stoppen met ploegen) – duurzaam vast te leggen in de bodem. Die combinatie van verwijdering en vastlegging levert twee keer geld op: premies voor een kleinere footprint én verkoop van koolstofcertificaten. Daarbij kijken boekhoudkundige systemen vooral naar het eindresultaat: een kleinere footprint. Ondernemers focussen vooral op de manier waarop die resultaatverbetering wordt bereikt. Door méér koolstof in de bodem op de slaan dan in voorafgaande jaren, stroomt het compensatiegeld van ‘klimaatschappelijke’ bedrijven en organisaties richting de melkveehouder. Het geld ligt deze keer niet op straat maar in het weiland!